Πρόληψη ενημέρωση για τις επιβλαβείς στοματικές έξεις (παρατεταμένη χρήση θηλάστρου όπως πιπίλα, θηλασμός του δακτύλου)
(Παρατεταμένη χρήση θηλάστρου όπως πιπίλα, θηλασμός δαχτύλου)
Είναι πολύ συχνό φαινόμενο στη βρεφική και νηπιακή ηλικία τα παιδιά να έχουν πιπίλα, ή να θηλάζουν ένα ή περισσότερα δάκτυλα ακόμα και πριν γεννηθούν.
Τα βρέφη γεννιούνται με το αίσθημα του θηλασμού, το οποίο ικανοποιεί την ανάγκη διατροφής και υποκαθιστά τη σύνδεσή του με τη μητέρα.
Η συνήθεια αυτή τους παρέχει ασφάλεια και ηρεμία και σχεδόν θεωρείται απαραίτητη για χαλάρωση λίγο πριν τον ύπνο. Η πιπίλα είναι ο πιο συνηθισμένος τρόπος κάλυψης της ανάγκης του θηλασμού. Η προσπάθεια αποφυγής της χρήσης της πιπίλας στα παιδιά που χρειάζεται να θηλάσουν οδηγεί στο θηλασμό του δαχτύλου, που προκαλεί σοβαρότερες συνέπειες στην ανάπτυξη των γνάθων και δεν διακόπτεται με την ίδια ευκολία, όπως ο θηλασμός της πιπίλας. Σ’αυτές τις περιπτώσεις είναι καλό να μην αποφεύγουμε τη χρήση της πιπίλας γιατί τη σταματάμε ευκολότερα και δεν προκαλεί της ίδιας βαρύτητας στοματογναθικές ανωμαλίες. Ωστόσο υπάρχουν παιδιά που προτιμούν το θηλασμό του δαχτύλου, παρά τις οποιεσδήποτε προσπάθειες να χρησιμοποιήσουν πιπίλα.
Πότε πρέπει να κόψουμε την πιπίλα ;
Πολλές όμως φορές, ο χρόνος που χρειάζονται τα παιδιά για να ικανοποιήσουν το ένστικτο του θηλασμού ξεπερνάει το χρόνο που διατρέφονται αποκλειστικά από τη χρήση του μπιμπερό, και οδηγούνται σ’αυτό που ονομάζεται μη τροφικός θηλασμός, ή παρατεταμένος θηλασμός.
Η χρήση πιπίλας και ο θηλασμός του δακτύλου όταν γίνεται σε καθημερινή βάση με μεγάλη ένταση και για παρατεταμένα χρονικά διαστήματα προκαλεί προβλήματα όπως :
-
Αυξημένη οριζόντια πρόταξη, πεταχτά δόντια στο στόμα του παιδιού
-
Η πάνω γνάθος ‘’στενεύει’’ και προεξέχει, αλλάζουν δηλαδή τα οστά των γνάθων και επηρεάζεται έτσι το προφίλ και το προσωπείο του παιδιού.
-
Επηρεάζεται ακόμη και η θέση που παίρνει η γλώσσα μέσα στο παιδικό στόμα, έτσι το παιδί μπορεί να τοπΗ διαδικσοθετεί τη γλώσσα του ανάμεσα στα δόντια της άνω και κάτω γνάθου, με αποτέλεσμα εκεί να σχηματίζεται ένα κενό μεταξύ των δοντιών (χασμοδοντία)
-
Όλα τα παραπάνω μπορούν ταυτόχρονα να παρατηρηθούν μαζί με πολλά προβλήματα στην άρθρωση και ομιλία των παιδιών.
Για τους παραπάνω σοβαρούς λόγους η χρήση της πιπίλας και η συνήθεια του θηλασμού του δακτύλου επιβάλλεται να διακοπεί πριν την ηλικία των 4 ετών, έτσι ώστε οι τυχόν επιπτώσεις να προλάβουν να βελτιωθούν μόνες τους με την ανάπτυξη και να μην χρειαστεί να επέμβει ο παιδοδοντίατρος, με κάποιο ειδικό ορθοδοντικό μηχάνημα διακοπής πιπίλας ή θηλασμού του δακτύλου (habit breaker).
Για τους παραπάνω σοβαρούς λόγους η χρήση της πιπίλας και η συνήθεια του θηλασμού του δακτύλου επιβάλλεται να διακοπεί πριν την ηλικία των 4 ετών, έτσι ώστε οι τυχόν επιπτώσεις να προλάβουν να βελτιωθούν μόνες τους με την ανάπτυξη και να μην χρειαστεί να επέμβει ο παιδοδοντίατρος, με κάποιο ειδικό ορθοδοντικό μηχάνημα διακοπής πιπίλας ή θηλασμού του δακτύλου (habit breaker).
Αντίθετα, αν η συνήθεια αυτή συνεχιστεί μετά το 4ο έτος, όπως συμβαίνει συχνά με το θηλασμό του δακτύλου, οι παραμορφώσεις κινδυνεύουν να γίνουν μόνιμες και η επιδιόρθωσή τους πιο δύσκολη με πιο μεγάλες ορθοδοντικές θεραπείες.
Σε γενικές γραμμές η χρήση της πιπίλας είναι προτιμότερη από το θηλασμό του δακτύλου, διότι η συνήθεια αυτή σταματά ευκολότερα και δεν προκαλεί το ίδιο σοβαρές στοματογναθικές ανωμαλίες.
Ο παιδοδοντίατρος είναι κατάλληλος για να ενημερώσει / συμβουλέψει και να δώσει οδηγίες σχετικά με τους τρόπους διακοπής και θεραπείας των συνηθειών αυτών.
Είναι ενθαρρυντικό ότι τα περισσότερα παιδιά σταματούν τις συνήθειες αυτές συνήθως νωρίτερα από την ηλικία των τεσσάρων χρόνων, οπότε τα παραπάνω προβλήματα μπορεί να αυτοδιορθωθούν.